در سالهای اخیر، درمانهای لیزری در زمینههای مختلفی مانند زیبایی، پوست، چشمپزشکی و دندانپزشکی به شدت رایج شدهاند. این روشهای درمانی به دلیل سرعت، دقت و نتایج مطلوب، توجه بسیاری از افراد را به خود جلب کرده است. با این حال، هر روش درمانی، بهویژه لیزر، برای همه افراد مناسب نیست. در این مقاله به بررسی شرایط و بیماریهایی میپردازیم که ممکن است لیزر برای آنها مضر یا بیاثر باشد. همچنین توضیح خواهیم داد که چه کسانی باید از درمانهای لیزری خودداری کنند و چه عواملی در این تصمیمگیری تأثیرگذار هستند.
بخش اول: لیزر چیست و چگونه عمل میکند؟
قبل از اینکه به سراغ بررسی شرایط خاص افراد برویم که نباید لیزر کنند، ابتدا لازم است که بدانیم لیزر چیست و چگونه عمل میکند. لیزر (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) به معنای تقویت نور از طریق انتشار تابش برانگیخته است. این فناوری برای درمان انواع مشکلات پوستی، چشمی، و حتی در زمینههای پزشکی دیگر به کار میرود.
در بسیاری از درمانها مانند لیزر موهای زائد، لیزر درمانی پوست، یا جراحیهای چشمی، لیزر با هدف قرار دادن نور متمرکز بر روی نواحی خاص پوست یا اعضای بدن، باعث تحریک سلولها و بافتها میشود. با این حال، افراد خاصی باید از استفاده از این روشهای درمانی پرهیز کنند.
بخش دوم: کسانی که نباید لیزر کنند
2.1 زنان باردار
یکی از گروههایی که باید از انجام درمانهای لیزری پرهیز کنند، زنان باردار هستند. در دوران بارداری، بدن تحت تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی زیادی قرار دارد. لیزر ممکن است بر این تغییرات تأثیر منفی بگذارد یا حتی برای جنین مضر باشد. بنابراین، انجام درمان لیزری برای زنان باردار توصیه نمیشود.
2.2 افرادی که به بیماریهای پوستی مبتلا هستند
افرادی که به بیماریهای پوستی خاصی مانند پسوریازیس، اگزما، و آکنه شدید مبتلا هستند، باید قبل از انجام لیزر با پزشک مشورت کنند. در این بیماریها، پوست معمولاً حساستر است و ممکن است لیزر باعث تحریک، التهاب، یا عوارض جانبی شود. برخی از درمانهای لیزری میتوانند باعث تشدید بیماریهای پوستی شوند.
2.3 افراد مبتلا به اختلالات خونی
افرادی که اختلالات خونی مانند هموفیلی دارند، باید از درمانهای لیزری خودداری کنند. در این افراد، خونریزی ممکن است پس از درمان لیزری رخ دهد و فرایند بهبودی طولانیتر شود. لیزر میتواند باعث آسیب به عروق خونی و افزایش خونریزی شود، بنابراین این افراد باید مراقب باشند.
2.4 افرادی که پوست تیره دارند
افرادی که پوست تیرهتری دارند، باید قبل از انجام لیزر، با پزشک خود مشورت کنند. لیزر ممکن است در پوستهای تیرهتر باعث سوختگی یا تغییر رنگ پوست شود، زیرا در این پوستها، ملانین (رنگدانه پوست) بیشتر است و جذب لیزر بیشتر خواهد بود. درمانهای لیزری خاصی برای پوستهای تیره وجود دارد، اما باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شوند.
2.5 افراد با مشکلات چشمی
افرادی که مشکلات چشمی مانند گلوکوم یا آب مروارید دارند، باید از درمانهای لیزری مانند لیزیک خودداری کنند. لیزر برای جراحیهای چشمی نیازمند دقت بالا است و در صورت وجود مشکلات چشمی، ممکن است عوارضی مانند آسیب به بافت چشم یا کاهش بینایی به وجود آید. بنابراین، افرادی که سابقه بیماریهای چشمی دارند، باید ابتدا با چشمپزشک خود مشورت کنند.
2.6 افراد مبتلا به سرطان
افرادی که مبتلا به سرطان هستند یا سابقه این بیماری را دارند، باید از درمانهای لیزری پرهیز کنند. لیزر ممکن است بر سلولهای سرطانی تأثیر بگذارد و باعث رشد یا پراکندگی آنها شود. همچنین، افرادی که تحت درمانهای شیمیدرمانی یا رادیوتراپی هستند، ممکن است بیشتر در معرض خطر عوارض جانبی ناشی از لیزر قرار گیرند.
2.7 افراد با حساسیت یا آلرژی به نور
افرادی که حساسیت یا آلرژی به نور دارند (مانند حساسیت به نور آفتاب یا داروهایی که باعث حساسیت به نور میشوند)، باید از انجام درمان لیزری خودداری کنند. لیزر ممکن است باعث واکنشهای آلرژیک شدید یا التهاب در این افراد شود.
بخش سوم: نکات مهم قبل از انجام لیزر
3.1 مشاوره با پزشک
قبل از تصمیمگیری برای انجام هر نوع درمان لیزری، مشاوره با پزشک یا متخصص لیزر ضروری است. پزشک میتواند بر اساس نوع پوست، وضعیت سلامتی و سابقه بیماریهای فردی، بهترین درمان لیزری را پیشنهاد دهد.
3.2 آزمایشات اولیه
در برخی موارد، پزشکان ممکن است آزمایشاتی را قبل از درمان لیزری تجویز کنند تا مطمئن شوند که بیمار مناسب برای این درمان است. این آزمایشات میتوانند شامل تست حساسیت یا بررسی وضعیت سلامت پوست و سایر ارگانها باشند.
3.3 رعایت نکات پیشگیرانه
قبل از انجام لیزر، رعایت نکات پیشگیرانه مانند اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب، استفاده از کرمهای ضد آفتاب، و عدم استفاده از داروهای خاص که ممکن است با لیزر تداخل داشته باشند، اهمیت زیادی دارد.
نتیجهگیری:
لیزر به عنوان یک روش درمانی و زیبایی محبوب، برای بسیاری از افراد نتایج مطلوبی به همراه دارد، اما برای همه مناسب نیست. افرادی که دارای مشکلات خاص مانند بارداری، بیماریهای پوستی، اختلالات خونی، و مشکلات چشمی هستند، باید از انجام درمان لیزری خودداری کنند یا تنها تحت نظر پزشک متخصص اقدام به این درمان کنند. قبل از هر گونه تصمیمگیری، مشاوره با پزشک ضروری است تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود.